Nafaqo darro waa culeys caafimaad oo ka dhasha yarida ama maqnaanshaha nafaqooyinka muhiimka ah ee jirku u baahan yahay si uu si sax ah u shaqeeyo. Nafaqooyinkaas waxaa ka mid ah: borotiin, fiitamiinno, macdan, dufan, iyo karbohaydraytyo.
Qeexitaan Fudud:Nafaqo darro waxaa la dhigaa marka qofka uusan helin cunto ku filan ama nafaqooyin kugu filan si jirkiisu u shaqeeyo oo u noolaado sida caadiga ah.
🧒 Yaa ugu badan nafaqo darro?-
Caruurta yaryar, gaar ahaan kuwa ka yar shan sano- Haweenka uurka leh ama nuujinaya- Dadka waayeelka ah- Qaxootiga ama dadka ku nool deegaanada colaadaha saameeyeen- Dadka qaba cudurro daba dheeraaday sida TB, HIV, ama xanuunada mindhicirka
Nafaqo Darro Noocyadeeda
1. Nafaqo darro ba’an (malnutrition acute):
Tani waxay dhacdaa si lama filaan ah (tusaale: gaajo xad-dhaaf ah wakhti kooban gudaheed)Calaamadaha: Miisaan lumis degdeg ah, calool fadhin, iyo murqo daciif ahNoocyo ka mid ah: Marasmus iyo Kwashiorkor
2. Nafaqo darro joogto ah (chronic malnutrition):
Khadka keena si tartiib ah oo waqti dheerSabab: Korriin gaabis ah (carruurta), hoos u dhac ku yimaadda garashada iyo maskaxda Calaamadaha: Carruurta oo miisaan iyo dherer ka hooseeya heerarka da’dooda.
3. Nafaqo darro gaar ah (macdanta hoose):
Yaraanta fiitamiinnada iyo macdanta sida Fiitamiin A, Birta, Zinc, iyo Iodine.Sababaha keeni kara: Indho beelid, daal xad dhaaf ah, dhiig yari (anemia), iwm.
🔍 Calaamadaha Nafaqo Darro
Miisaan degdega ah oo dhacaya
Muruqyo daciif ah
Timaha oo si sahlan u daata ama midabkooda beddelan
Maqaar qallalan ama dhaawacyo fudud oo dhaca
Daal iyo tabar la’aan Caajisnimo, gaar ahaan carruurta, ama
awood maskaxeed oo hoosaysa
🚨 Sababaha Nafaqo La’aanta
1. Yaraanta cunto ku filan (sababaha oo ay ka mid yihiin saboolnimo, abaaro, iyo dagaallo)
2. Cunto aan dheellitirin
3. Cudurrada saameeya nuugista nafaqooyinka (sida shuban joogto ah ama cudurrada mindhicirka)
4. Dhaqannada ama caadooyinka cunto xaddidan (tusaale ahaan: cunnooyin gaar ah oo loo diiday haweenka uurka leh)
5. Nadaafad la’aan iyo biyo wasakh ah
Ka-hortagga Nafaqo Darrada
Cunto isku dheelli tiran: khudaar, hilib, caano, digir iyo mirahooda
Nadaafadda cuntada iyo deegaanka
Barnaamijyada tallaalka iyo daryeelka caafimaadka carruurtaLa socodka koritaanka carruurta Kaalmooyinka
Kaabeyaasha nafaqada sida fitamiin A, birta iyo zinc waxtar weyn ayay leeyihiin.
